قابل تجویز برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲
اسپارتینا® در کنار رژیم غذایی و فعالیت بدنی، برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲، قابل تجویز است.
- این دارو در بیماران با سابقه پانکراتیت مورد مطالعه قرار نگرفته است.
مزایای کلیدی از نظر مکانیسم اثر
Mechanism Behind Once-Weekly Dosing
اسپارتینا®® (تیرزپاتاید) از نظر ساختاری با یک زنجیره جانبی اسید چرب C20 مهندسی شده است که اتصال با میل ترکیبی بالا به آلبومین سرم را تسهیل میکند. این اصلاح مولکولی بهطور قابل توجهی نیمهعمرِ حذف آن را طولانی کرده و امکان تجویز زیرجلدی یکبار در هفته و حفظ اثربخشی درمانی پایدار در طول هفته را فراهم آورده است.
فارماکوکینتیک
- - پس از تزریق، اوج غلظت پلاسمایی طی حدود ۸ تا ۷۲ ساعت حاصل میشود.
- - اسپارتینا® با نیمهعمری در حدود ۵ روز، پس از حدود ۴ هفته تجویز هفتگی به سطوح پلاسمایی پایدار میرسد.
مکانیسم اثر
کنترل بهتر قند خونِ از طریق مسیر فعالسازی دوگانه
- GIPوGLP-1 هورمونهای اینکرتین هستند.
- تیرزپاتاید با فعالسازی هر دو گیرنده GLP-1 و GIP روی سلولهای بتای پانکراس، ترشح انسولینِ وابسته به گلوکز را تقویت کرده و از اثر اینکرتین برای بهبود کنترل قند خون بهره میبرد.
- در محیط آزمایشگاه (In vitro)، تیرزپاتاید گیرنده GIP را با قدرت اثر (Potency) مشابه GIP طبیعی فعال میکند، در حالی که قدرت اثر آن برای گیرنده GLP-1 تقریباً ۵ تا ۱۳ برابر کمتر از GLP-1 طبیعی است.
اثرات سیستمیک:
- ترشح انسولین را تحریک میکند.
- حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد.
- اشتها را کاهش میدهد.
- سطوح گلوکاگون ناشتا و پس از صرف غذا را کاهش میدهد.
- تخلیه معده را به تأخیر میاندازد (این اثر در ابتدای درمان بارزتر است).
اثربخشی بالینی
درک روند زمانی، پاسخ بالینی و رابطه دوز-پاسخ در درمان دیابت نوع ۲ با تیرزپاتاید
A1C
کاهش پایدار A1C و وزن در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در طول کارآزماییهای بالینی.
تا 58/2- درصد
کاهش در A1C از سطح پایه با تیرزپاتاید 15 میلیگرم
درصد بیماران با A1C کمتر از 7%
86%
Up to -2.4%
Reduction in A1C level by Tirzepatide 10 mg
درصد بیماران با A1C کمتر از 7%
86%
Up to -2.4%
Reduction in A1C level by Tirzepatide 5 mg
درصد بیماران با A1C کمتر از 7%
82%
دادههای کارآزمایی بالینی نشان میدهد که اثرات تیرزپاتاید به سرعت بروز میکند و در طول زمان پایدار است:
- در مطالعه SURPASS-3، شرکتکنندگانی که تیرزپاتاید دریافت میکردند، صرفنظر از دوز (۵، ۱۰ یا ۱۵ میلیگرم)، در زمان میانه فقط 1/8 هفته به HbA1c کمتر از 7.0% دست یافتند.
- Weight reduction occurred in a dose- and time-responsive manner, with the most rapid changes observed at higher doses:
- At 5 mg, ≥5% weight loss was achieved by week 16
- At 10 mg and 15 mg, the same threshold was reached as early as week 12.4
به دلیل دستیابی سریع به اهداف کنترل قند خون و کاهش وزن، تیرزپاتاید گزینهای جذاب برای پزشکانی است که به دنبال کنترل زودهنگام شرایط متابولیک در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.
کارآزماییهای بالینی تیرزپاتاید بهبود وابسته به دوز در HbA1c و وزن را نشان میدهند؛ دوزهای بالاتر منجر به کاهشهای بیشتری در این شاخصها میشوند
- پس از شروع تیرزپاتاید با دوز 5/2 میلیگرم یکبار در هفته، دوز میتواند هر ۴ هفته بهمیزان 5/2 میلیگرم افزایش یابد؛ هر افزایش دوز، کاهش مضاعفی در HbA1c و وزن بدن ایجاد میکند.این یک مزیت برای بیماران با شرایط زیر محسوب میشود:
- عدم دستیابی به کنترل مطلوب با داروهای خوراکی
- رسیدن به سقف پاسخ در درمان قبلی با آگونیستهای گیرنده GLP-1
- اختلال متابولیک پیشرونده
پزشکان میتوانند دوز را هر ۴ هفته افزایش دهند، که به آنها اجازه میدهد درمان را به صورت شخصیسازیشده و همراستا با تحمل و نیاز بیمار، تقویت کنند.
کارآزماییهای بالینی و ادامه Open-label آنها نشان میدهند که تیرزپاتاید کاهشهای پایداری در HbA1c و وزن بدن تا دو سال ایجاد میکند، که این امر اثربخشی طولانیمدت آن را در مدیریت دیابت نوع ۲ تأیید میکند.
- مزایای بالینی مشاهدهشده در این مطالعات:
- کنترل قند خون طولانیمدت
- کاهش وزن پایدار
- پروفایل ایمنی ثابت
این موضوع با اهداف مدیریت طولانیمدت در دیابت نوع ۲ همسو بوده و از نقش اسپارتینا® به عنوان یک درمان نگهدارنده پس از رسیدن به آستانههای هدفِ HbA1c و وزن، پشتیبانی میکند.
اطلاعات ایمنی
هشدار مهم
- مشاهده تومورهای سلول C تیروئید در موشهای صحرایی (وابسته به دوز و زمان)
- ارتباط آن با انسان نامشخص است.
- Contraindicated in:
- Personal/family history of medullary thyroid carcinoma (MTC)
- Multiple Endocrine Neoplasia Syndrome Type 2 (MEN 2)
پایش
ارزش پایش روتین بیماران از نظر MTC با استفاده از سنجش کلسیتونین سرم یا سونوگرافی، نامشخص است و ممکن است منجر به مداخلات غیرضروری شود.
سایر هشدارها
- مواردی از پانکراتیت حاد با مصرف تیرزپاتاید گزارش شده است؛ در بیماران با سابقه پانکراتیت احتیاط توصیه میشود. درصورت شک یا تأیید پانکراتیت، مصرف دارو باید قطع شود.
- هایپوگلیسمی
ریسک هایپوگلیسمی در مصرف همزمان با انسولین یا سولفونیلاورهها افزایش مییابد؛ ممکن است کاهش دوز این داروها برای کاهش این خطر ضروری باشد. - عوارض گوارشی
عوارض جانبی شایع شامل تهوع، استفراغ و اسهال است، که ممکن است منجر به بروز دهیدراتاسیون و پیامدهای کلیوی متعاقب آن شود. هیدراتاسیون کافی، بهویژه در بیماران سالمند، توصیه میشود. - بیماری شدید گوارشی
تیرزپاتاید در بیماران مبتلا به اختلالات شدید گوارشی (مانند گاستروپارزی) مطالعه نشده است و باید با احتیاط مصرف شود. - رتینوپاتی دیابتی
در بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو فعال یا درماننشده یا اِدم ماکولا، با احتیاط مصرف شود؛ پایش دقیق توصیه میگردد. - خطر آسپیراسیون حین بیهوشی
تأخیر در تخلیه معده ممکن است خطر آسپیراسیون را در حین بیهوشی عمومی یا سدیشن عمیق افزایش دهد؛ این موضوع باید قبل از انجام پروسیجرها در نظر گرفته شود.
دوز مصرف و نحوه تجویز
Start with 2.5 mg once weekly for 4 weeks
Increase to 5 mg weekly
Can further increase in 2.5 mg increments every 4 weeks if needed
Maximum dose: 15 mg weekly
If missed dose remembered within 4 days, take it as soon as possible
If >4 days, skip and continue with regular schedule
Maintain minimum 3-day gap between doses
Abdomen: At least 5 cm away from the navel.
Thigh: The front of the thigh, 5 cm distal to the groin and 5 cm proximal to the knee
Upper Arm: Inject into the middle area of the outer and back side of the upper arm; this site is typically used when the injection is given by someone else.
Rotate injection sites with each dose.
Switching from Other GLP-1 RAs
Start Spartina at 2.5 mg weekly
Can initiate Spartina at 2.5 mg or 5 mg, depending on clinical judgment and tolerability
Ideal Patient Profile
Who Should Use Spartina?
- Adults with type 2 diabetes
- Patients with elevated glucose despite lifestyle and oral agents
- Patients who may benefit from weight loss
- Those who require weekly instead of daily therapy
Not suitable for patients with:
MEN2, MTC, pancreatitis history, severe GI diseases, or pediatric patients
منابع
– Tirzepatide – Prescribing information
– Ludvik B, Giorgino F, E, et al. Once-weekly tirzepatide versus once-daily insulin degludec as add-on to metformin with or without SGLT2 inhibitors in patients with type 2 diabetes(SURPASS-3): a randomised, open-label, parallel-group, phase 3 trial. Lancet. 2021;398(10300):583-598. doi:10.1016/50140-6736(21)01443-4
– Del Prato S, Kahn SE, Pavo I, Weerakkody GJ, Yang Z, Doupis J, Aizenberg D, Wynne AG, Riesmeyer JS, Heine RJ, Wiese RJ; SURPASS-4 Investigators. Tirzepatide versus insulin glargine in type 2 diabetes and increased cardiovascular risk (SURPASS-4): a randomised, open-label, parallel-group, multicentre, phase 3 trial. Lancet. 2021 Nov 13;398(10313):1811-1824. doi: 10.1016/S0140-6736(21)02188-7. Epub 2021 Oct 18. PMID: 34672967.